, Kurier MP Opracowanie skutecznych metod zapobiegania niedoborom jodu w Europie oraz kontrola zapobiegania tym niedoborom to postulaty zawarte w „Krakowskiej deklaracji o jodzie”, którą naukowcy z 27 państw podpisali w środę w Krakowie. – Deklaracja pozwoli monitorować sytuację jodową w Polsce – powiedział prof. Marek Ruchała, prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego.
Prof. John Lazarus, prof. Henry Völzke, prof. Alicja Hubalewska-Dydejczyk, prof. Marek Ruchała. Fot. MP
Deklaracja ma charakter międzynarodowy, nazwa „krakowska” nawiązuje do miasta, w którym została podpisana. John Lazarus, dyrektor Światowej Sieci Jodowej (Iodine Global Network – IGN) stwierdził, że jest to prawdopodobnie pierwsza tego typu deklaracja w Europie i jest ważnym krokiem do zapewnienia odpowiedniego spożycia jodu.
– Mamy nadzieję, że będzie ona stanowiła platformę doradczą dla rządów, dla przedstawicieli przemysłu spożywczego, dla instytucji zdrowia publicznego – powiedział na konferencji prasowej Lazarus. Deklarację mogą podpisać wszyscy zainteresowani sprawą, będzie wkrótce dostępna na stronach internetowych m.in. Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego i Krakowa.
– Odbiorcami deklaracji mają być głównie decydenci: przedstawiciele rządu, politycy. Zwracamy się do nich, aby zajęli się kwestią związaną z zaburzeniami wynikający z niedoborów jodu, żeby zoptymalizowali narodowe programy monitorowania spożycia jodu – stwierdził Henry Völzke, koordynator unijnego projektu EUthyroid, w ramach którego powstała deklaracja.
WHO od lat apeluje o regularne monitorowanie zaopatrzenia populacji w jod jako ważnego kroku w kierunku wyeliminowania niedoboru jodu w Europie.
– Większość badań w wielu krajach europejskich pokazała, że nawet jeśli zaopatrzenie w jod jest prawidłowe w ogólnej populacji, to istnieją grupy wrażliwe, czyli kobiety w ciąży i dzieci, które wymagają suplementacji jodu – zauważyła prof. Alicja Hubalewska-Dydejczyk, kierownik Oddziału Klinicznego Endokrynologii w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie.
Jak podkreśliła, jod jest ważnym składnikiem hormonów tarczycy, które biorą udział w rozwoju organizmu, są bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju centralnego układu nerwowego. W Deklaracji czytamy: „Nawet niewielki niedobór jodu naraża dzieci na ryzyko upośledzenia funkcji poznawczych i obniżenia ilorazu inteligencji. Większość matek nie jest jednak świadoma konsekwencji niskiego spożycia jodu na rozwój ich dzieci. Eksperci twierdzą obecnie, że w wielu krajach europejskich z dobrowolnymi programami profilaktyki jodowej, aż do 50 proc. wszystkich noworodków narażonych jest na niewielki niedobór jodu, a zatem na ryzyko ograniczenia ich potencjału poznawczego. Nawet niewielkie obniżenie IQ poszczególnych osób ma negatywny wpływ na osiągane wyniki w nauce i uniemożliwia wykorzystanie ich pełnego potencjału. Obniżenie IQ na poziomie populacji przekłada się na wyniki ekonomiczne całych krajów”.
Prof. Marek Ruchała, prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego wskazał, że dzięki realizowanym od lat programom w Polsce „sytuacja jodowa w porównaniu z wieloma krajami w Europie jest bardzo dobra”. – Krakowska deklaracja pozwoli trwać w dobrostanie i monitorować sytuację jodową w Polsce – powiedział.
Ekspert przypomniał także, że pierwsze działania mające na celu zmniejszenie niedoboru jodu w społeczeństwie polskim rozpoczęto w 1997 roku, wprowadzając w życie program profilaktyczny oparty na jodowaniu soli stosowanej w gospodarstwach domowych. – Korzyści są wyraźnie zauważalne – podkreślił. – Jeszcze 20 lat temu mieliśmy znaczący procent raków pęcherzykowych tarczycy. Dziś można powiedzieć, że od tamtej pory zdrowotność naszej populacji znacząco się poprawiła.
Deklaracja jest wynikiem projektu „EUthyroid” prowadzonego w ramach programu badawczo-innowacyjnego Unii Europejskiej „Horyzont 2020”. W projekcie uczestniczy 31 partnerów z 27 krajów.
